Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından 2024 yılında değiştirilen 2024-2024 eğitim öğretim yılından itibaren uygulamaya konulan ilkokul 1. sınıf Türkçe dersi öğretim programı(müfredatı) öğrenme çıktılarını(kazanımlarını) ve öğrenme-öğretme uygulamalarını bu sayfada bulabilir ve pdf olarak indirebilirsiniz.
1. SINIF TÜRKÇE ÖĞRENME ÇIKTILARI 2024-2025
1. sınıf Türkçe öğretim programı(müfredat) 8 temadan, 99 öğrenme çıktısından ve 360 ders saatinden oluşmaktadır.
1. TEMA: GÜZEL DAVRANIŞLARIMIZ
Bu temada, iyi bir insan olmanın ve toplumda güzel davranışlarla örnek olmanın önemi vb. tema içeriğine uygun bir şiir ve üç öyküleyici dinleme metni işlenirken ilk okuma ve yazma sürecine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır. Tema boyunca “a-A, n-N, e-E, t-T” harfleri ve “1, 2, 3, 4” rakamlar öğretilmektedir.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme a) Verilen görseller arasından öğrendiği sesin geçtiği görseli/görselleri seçer. c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır. |
| T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme a) Sese karşılık gelen sembolü/harfi tanır. c) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur. ç) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur. d) Dinlediği sesin bulunduğu sözcüklere örnekler verir. f) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur. |
| T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme b) Seslere karşılık gelen sembolleri/harfleri ayırt eder. c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. |
| T.D.1.4. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme a) Ön bilgilerinden hareketle dinlediği sesin içinde geçtiği sözcükler hakkında konuşur. b) Dinlediği/izlediği metni anlatır. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme a) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde söyler. c) Dinlediğini/izlediğini telaffuza dikkat ederek anlatır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme a) Harf ve heceleri doğru seslendirir. b) Sözcükleri doğru okur. ç) Telaffuza dikkat ederek okur. d) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde okur. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme a) Yazma materyalini kurala uygun kullanır. c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. |
| T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme a) Görsellerle ilgili sözcük ve cümleler yazar. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme a) Harfleri temel formuna ve yazım yönlerine göre yazar. c) Rakamları temel formuna ve yazım yönlerine göre yazar. ç) Harf, sözcük ve cümleler arasında uygun boşluk bırakır. d) Harflerin büyük yazılışını yerinde kullanır. ı) Büyük harfleri kuralına uygun yazar. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Dinleme/izleme metninin içeriğine yönelik ön bilgi oluşturmak için haber, olay, anı gibi örnekler verilir, bu örnekler üzerine öğrencilerin konuşmaları istenir (E1.1, SDB2.1). Dinleme/izleme metnine yönelik verilen görseller üzerinde öğrencilerin uygun zamanda söz alarak konuşmaları sağlanır (D14, OB4, SDB2.1). Dinleme/izleme metni ile ilgili görseller gösterilerek öğrencilerden dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunmaları istenir (KB2.16, KB2.10, KB2.11). Metni dinleme/izleme aşamasına geçmeden önce dinleme kuralları hakkında bilgi verilir. Bu kuralların daha sonra yapılacak dinleme/izleme çalışmalarında uygulanacağı vurgulanır. Dinleme kurallarına uygun dinlemeleri sağlanır (SDB2.1).
Dinleme/izleme yapılırken metin belli bir yerde durdurularak öğrencilerden metnin devamını ya da sonucunu tahmin etmeleri istenir (KB2.16, KB2.10, KB2.12). Metin dinleme/izleme süreci sonunda tahminler ele alınır ve metnin konusu belirlenir. Dinlediği/izlediği metni telaffuza dikkat ederek kendi cümleleri ile tekrar anlatmaları istenir (KB2.3). Dinleme metinleri vasıtasıyla merhamet ve mütevazılık değerlerine de vurgu yapılmalıdır (D9, D10). Bu süreç; gözlem formu, dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, çalışma kâğıdı, öğrenci öğrenme dosyası kullanılarak değerlendirilebilir.
Sesler öğretilirken ünsüzlerin tek başına sesletilmemesine dikkat edilir, sesin baskın olarak geçtiği şarkı, türkü, tekerleme, ninni söyleme, masal, öykü dinleme, ses senaryoları gibi etkinliklerle ses hissettirilerek baskın sesin fark edilmesi sağlanır. Ses hissettirildikten sonra her bir sesin ağızdan nasıl çıktığı mimiklerle desteklenerek gösterilir (E3.2). Öğrenilen sesin geçtiği ve geçmediği bir dizi görselden hareketle öğrendikleri sesin geçtiği görseli seçmeleri istenir (KB1, OB4, KB2.7, KB3.1). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğretmen tarafından öğretilen sesin geçtiği sözcük ve nesnelere örnekler verilir. Örnek verilmesi esnasında öğrencilerin kendi potansiyellerini tanımalarını sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilerden de o sesin içinde geçtiği nesne ve sözcüklere örnekler vermesi istenir. Öğrenciler verdikleri örneklerle ilgili konuşturulur (SDB2.1). Bu aşama gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Önce harfin küçük yazılışı verilir, bu formun yazım süreci tamamlandıktan sonra aynı süreçler harfin büyük yazılışı için de işletilir.
Sesin sembolü olan harfin kaç hamlede yazıldığı söylenir, satır dizgesindeki yeri gösterilerek harf öğretmen tarafından yazılır. Bu aşamada çalışma kâğıdı kullanılabilir. Yazımı esnasında harf, önce öğretmen sonra öğrenciler tarafından seslendirilir. Öğrencinin harfin yazım yönü ve şeklini öğrenmesi ve harfi pekiştirmesi için öğretmen rehberliğinde öğrencilere kalem ve defter kullanılmaksızın çeşitli etkinlikler yaptırılır. Harflerle ilgili etkinlikler yapılırken öğrenciler tarafından harflerin sesletimi sağlanarak ses harf ilişkisi kurulur (E3.7). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Harfi diğer sembol/harflerden ayırt etmelerine yönelik etkinlikler yaptırılır (KB2.7). Bu aşama çalışma kâğıdı veya gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Ses harf ilişkisi kurulduktan sonra öğrencilerin satır dizgesi üzerinde kesik çizgilerle yazılı harfi önce kalemlerinin arkası ile yazma yönünde takip etmeleri sağlanır. Kesik çizgiler yazma yönünde birleştirerek öğrencilerin harf yazma alıştırması yapması sağlanır. Yazma alıştırmaları pekiştirildikten sonra satır dizgesi üzerinde kılavuz çizgisi olmadan harfi yazmaları sağlanır. Yazım sürecinde kalem tutma, harfi deftere uygun şekilde yazma, deftere uygun uzaklık ve açıda yaklaşma gibi etkinliklerle yazım gerecini uygun olarak kullanılması istenir (KB1, E3.7). Bu aşama, gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Uygulanan ilk okuma yazma süreci bu temadaki diğer ses ve harfler için de uygulanır. Öğretim Programı’nda İlk Okuma Yazmaya Başlama ve İlerleme aşamasındaki süreçlere uygun bir şekilde öğrenilen harflerle önce kapalı heceler, sonra açık heceler oluşturulur. Bu aşama gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Oluşturulan heceler birleştirilerek sözcüklere ulaşılır (KB2.13, KB2.20). Sözcüklere ulaşıldıktan sonra anlamları üzerinde konuşulur, varsa görselleri verilir. Verilen görsellerle ilgili sözcük yazma çalışması yapılır. Yeni öğrenilen hece ve sözcükler öğrencilere okutulur ve yazdırılır. Yazma çalışması yaparken noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanmaları gerektiği hatırlatılır (KB1). Bu aşama, gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Bu tema kapsamında 1, 2, 3, 4 rakamları öğretilmelidir. Bu aşama gözlem formu, kontrol listesi, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
2. TEMA: MUSTAFA KEMAL’DEN ATATÜRK’E
Bu temada Gazi Mustafa Kemal Atatürk, millî egemenlik, millî irade, millî kimlik, Millî Mücadele, kahramanlık, cesaret, fedakârlık, gazilik, şehitlik, vatanseverlik vb. tema içeriğine uygun bir şiir ve üç öyküleyici dinleme metni işlenirken ilk okuma ve yazma sürecine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır. Tema boyunca birinci grupta yer alan “i-İ, l-L” ve ikinci grupta yer alan “o-O, k-K, u-U” harfleri ve “5, 6, 7, 8, 9, 0” rakamları öğretilmektedir.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme a) Verilen görseller arasından öğrendiği sesin geçtiği görseli/görselleri seçer. c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır. |
| T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
a) Sese karşılık gelen sembolü/harfi tanır. c) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği hakkında tahminde bulunur. ç) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur. d) Dinlediği sesin bulunduğu sözcüklere örnekler verir. f) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur. |
| T.D.1.3. Dinlediği/izlediğini çözümleyebilme
b) Seslere karşılık gelen sembolleri/harfleri ayırt eder. c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. |
| T.D.1.4. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme a) Ön bilgilerinden hareketle dinlediği sesin içinde geçtiği sözcükler hakkında konuşur. b) Dinlediği/izlediği metni anlatır. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme a) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde söyler. c) Dinlediğini/izlediğini telaffuza dikkat ederek anlatır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme a) Harf ve heceleri doğru seslendirir. b) Sözcükleri doğru okur. c) Basit ve kısa cümleleri doğru okur. ç) Telaffuza dikkat ederek okur. d) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde okur. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme a) Yazma materyalini kurala uygun kullanır. c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. |
| T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme a) Görsellerle ilgili sözcük ve cümleler yazar. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme b) Harfleri temel formuna ve yazım yönlerine göre yazar. c) Rakamları temel formuna ve yazım yönlerine göre yazar. ç) Harf, sözcük ve cümleler arasında uygun boşluk bırakır. d) Harflerin büyük yazılışını yerinde kullanır. ı) Büyük harfleri kuralına uygun yazar. k) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, soru işareti, virgül, ünlem) kuralına uygun kullanır. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Dinleme/izleme metninin içeriğine yönelik ön bilgi oluşturmak için haber, olay, anı gibi örnekler üzerine öğrencilerin konuşması istenir (E1.1). Dinleme/izleme metnine yönelik görseller verilerek görseller hakkında konuşmaları istenir (OB4). Dinleme/izleme metni ile ilgili görseller gösterilerek dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunmaları istenir (KB2.16). Dinleme/izleme aşamasına geçmeden önce dinleme kuralları hakkında bilgi verilir (D14). Bu kuralların daha sonra yapılacak dinleme/izleme çalışmalarında uygulanacağı vurgulanır. Dinleme kurallarına uygun dinlemeleri sağlanır (SDB2.1). Dinleme/izleme uygun bir yerde durdurularak dinleme/izlemenin devamı ya da sonucu tahmin ettirilir (KB2.16, KB2.12). Dinleme/izleme süreci sonunda tahminler ele alınır ve öğrencilerden metnin konusunu belirlemeleri istenir. Öğrencilerden dinlediği/izlediğini telaffuza dikkat ederek kendi cümleleri ile tekrar anlatmaları istenir (D14, E1.2). Dinleme metinleri vasıtasıyla çalışkanlık ve vatanseverlik değerlerine de vurgu yapılmalıdır (D3, D19). Bu süreç; gözlem formu, çalışma kâğıdı, dereceli puanlama anahtarı, öğrenci ürün dosyası, kontrol listesi ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Sesler öğretilirken ünsüzlerin tek başına sesletilmemesine dikkat edilir, sesin baskın olarak geçtiği şarkı, türkü, tekerleme, ninni, masal, öykü, ses senaryoları gibi örneklerle ses öğrenciye hissettirilerek öğrencinin baskın sesi fark etmesi sağlanır. Ses hissettirildikten sonra öğrencilere, her bir sesin ağızdan nasıl çıktığı mimiklerle desteklenerek gösterilir (E3.2). Öğrenilen sesin geçtiği ve geçmediği bir dizi görselden hareketle sesin geçtiği görseli seçmeleri istenir (OB4, KB2.7, KB1). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrenilen sesin geçtiği sözcük ve nesnelere öğretmen tarafından örnekler verilir. Öğrencilerden de o sesin içinde geçtiği nesne ve sözcüklere örnekler vermesi istenir ve verilen örneklerle ilgili konuşulur. Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Önce harfin küçük yazılışı verilir, bu formun yazım süreci tamamlandıktan sonra aynı süreçler harfin büyük yazılışı için de işletilir.
Sesin sembolü olan harfin kaç hamlede yazıldığı söylenir, satır dizgesindeki yeri gösterilerek harf öğretmen tarafından yazılır. Bu aşamada çalışma kâğıdı kullanılabilir. Yazımı esnasında harf, önce öğretmen sonra öğrenciler tarafından seslendirilir. Öğrencinin harfin yazım yönü ve şeklini öğrenmesi ve harfi pekiştirmesi için öğretmen rehberliğinde öğrencilere kalem ve defter kullanılmaksızın çeşitli etkinlikler yaptırılır. Harflerle ilgili etkinlikler yapılırken öğrenciler tarafından harflerin sesletimi sağlanarak ses harf ilişkisi kurulur (E3.7). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Harfi diğer sembol/harflerden ayırt etmelerine yönelik etkinlikler yaptırılır (KB2.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Ses-harf ilişkisi kurulduktan sonra öğrencilerin satır dizgesi üzerinde kesik çizgilerle yazılı harfi önce kalemlerinin arkası ile yazma yönünde takip etmeleri sağlanır. Öğrencilere kesik çizgileri yazma yönünde birleştirerek harf yazma alıştırması yaptırılır. Yazma alıştırmaları pekiştirildikten sonra satır dizgesi üzerinde kılavuz çizgisi olmadan harfi yazmaları sağlanır. Yazım sürecinde kalem tutma, harfi deftere uygun şekilde yazma, deftere uygun uzaklık ve açıda yaklaşma gibi etkinliklerle yazım materyalini uygun olarak kullanılması istenir (KB1, E3.7). Bu aşama gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Uygulanan ilk okuma yazma süreci bu temadaki diğer ses ve harfler için de uygulanır. Öğretim Programı’nda İlk Okuma Yazmaya Başlama ve İlerleme aşamasındaki süreçlere uygun bir şekilde öğrenilen harflerle önce kapalı heceler, sonra açık heceler oluşturulur. Bu aşama gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Oluşturulan heceler birleştirilerek sözcüklere ulaşılır (KB2.13, KB2.20). Sözcüklere ulaşıldıktan sonra anlamları üzerinde konuşulur, varsa görselleri verilir. Verilen görsellerle ilgili sözcük yazma çalışması yapılır. Yeni öğrenilen hece ve sözcükler öğrencilere okutulur, yazdırılır. Yazma çalışması yaparken noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanmaları gerektiği hatırlatılır (KB1). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Birinci grup seslerin öğretimi tamamlandıktan sonra ikinci gruptan ilk sesin öğretiminden itibaren ses, hece ve sözcük çalışmalarının yanı sıra cümle ve metin oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılır. Cümle ve metin oluşturma çalışmalarında öğrenciler için anlaşılabilir, somutlaştırılabilir, bilgi ve mantık hatasına yol açmayacak cümleler ve metinler oluşturulmasına dikkat edilir. Oluşturulan cümle ve metinlerle ilgili okuma ve yazma çalışmaları yaptırılır, sözcükler arasında uygun boşluk bırakmaları sağlanır. Öğretim Programı’nda yer alan “Harflerden Heceler, Hecelerden Sözcükler, Sözcüklerden Cümleler Oluşturma” başlığı altında sıralanan yazım ve noktalama kurallarına yeri geldikçe değinilir ve farklı etkinlikler yoluyla bu kurallar pekiştirilir. Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Bu tema kapsamında geriye kalan rakamlar (5, 6, 7, 8, 9, 0) öğretilir. Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
3. TEMA: ÇEVREMİZDEKİ YAŞAM
Bu temada doğa, çevre ve tasarruf vb. tema içeriğine uygun bir şiir ve üç öyküleyici dinleme metni işlenirken ilk okuma ve yazma sürecine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır. Tema boyunca öğrencilerin ikinci grupta yer alan “r-R, ı-I, m-M” ve üçüncü grupta yer alan “ü-Ü, s-S, ö-Ö, y-Y, d-D, z-Z” harflerinin öğretim süreci yer almaktadır.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme a) Verilen görseller arasından öğrendiği sesin geçtiği görseli/görselleri seçer. c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır. |
| T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme a) Sese karşılık gelen sembolü/harfi tanır. c) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur. ç) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur. d) Dinlediği sesin bulunduğu sözcüklere örnekler verir. f) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur. |
| T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme b) Seslere karşılık gelen sembolleri/harfleri ayırt eder. c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. |
| T.D.1.4. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme a) Ön bilgilerinden hareketle dinlediği sesin içinde geçtiği sözcükler hakkında konuşur. b) Dinlediği/izlediği metni anlatır. g) Dinlediklerini, izlediklerini veya okuduklarını kendi cümleleriyle ifade eder. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme a) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde söyler. c) Dinlediğini/izlediğini telaffuza dikkat ederek anlatır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme a) Harf ve heceleri doğru seslendirir. b) Sözcükleri doğru okur. c) Basit ve kısa cümleleri doğru okur. ç) Telaffuza dikkat ederek okur. d) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde okur. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme a) Yazma materyalini kurala uygun kullanır. c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. |
| T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme a) Görsellerle ilgili sözcük ve cümleler yazar. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme b) Harfleri temel formuna ve yazım yönlerine göre yazar. ç) Harf, sözcük ve cümleler arasında uygun boşluk bırakır. d) Harflerin büyük yazılışını yerinde kullanır. ı) Büyük harfleri kuralına uygun yazar. k) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, soru işareti, virgül, ünlem) kuralına uygun kullanır. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Dinleme/izleme metninin içeriğine yönelik ön bilgi oluşturmak için haber, olay, anı gibi örnekler verilerek öğrencilerin konuşması istenir (E1.1). Dinleme/izleme metnine yönelik görseller üzerine konuşulur (OB4). Dinleme/izleme metni ile ilgili görseller gösterilerek dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında öğrencilerin tahminde bulunmaları istenir (KB2.16). Metni dinleme/izleme aşamasına geçmeden önce dinleme kuralları hakkında bilgi verilir. Bu kuralların daha sonra yapılacak dinleme/izleme çalışmalarında uygulanacağı vurgulanır (D14). Dinleme kurallarına uygun dinlemeleri sağlanır (SDB2.1). Dinleme/izleme yapılırken metin belli bir yerde durdurularak metnin devamı ya da sonucu üzerine tahminlerde bulunulur (KB2.16, KB2.12). Dinleme/izleme süreci sonunda tahminler ele alınır ve metnin konusu belirlenir. Öğrencilerden dinlediği/izlediğini telaffuza dikkat ederek kendi cümleleri ile tekrar anlatmaları istenir (E1.2). Bu süreç; gözlem formu, dereceli puanlama anahtarı veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
Sesler öğretilirken ünsüzlerin tek başına sesletilmemesine dikkat edilir, sesin baskın olarak geçtiği şarkı, türkü, tekerleme, ninni, masal, öykü, ses senaryoları gibi örneklerle ses öğrenciye hissettirilerek öğrencinin baskın sesi fark etmesi sağlanır. Ses hissettirildikten sonra her bir sesin ağızdan nasıl çıktığı mimiklerle desteklenerek gösterilir (E3.2). Öğrenilen sesin geçtiği ve geçmediği bir dizi görselden hareketle öğrendikleri sesin geçtiği görseli seçmeleri istenir (OB4, KB2.7). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrenilen sesin geçtiği sözcük ve nesnelere öğretmen tarafından örnekler verilir. Öğrencilerden de o sesin içinde geçtiği nesne ve sözcüklere örnekler vermesi istenir. Verilen örneklerle ilgili konuşulur. Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Önce harfin küçük yazılışı verilir, bu formun yazım süreci tamamlandıktan sonra aynı süreçler harfin büyük yazılışı için de işletilir.
Sesin sembolü olan harfin kaç hamlede yazıldığı söylenir, satır dizgesindeki yeri gösterilerek harf öğretmen tarafından yazılır. Bu aşamada çalışma kâğıdı kullanılabilir. Yazımı esnasında harf, önce öğretmen sonra öğrenciler tarafından seslendirilir. Öğrencinin harfin yazım yönü ve şeklini öğrenmesi ve harfi pekiştirmesi için öğretmen rehberliğinde öğrencilere kalem ve defter kullanılmaksızın çeşitli etkinlikler yaptırılır. Harflerle ilgili etkinlikler yapılırken öğrenciler tarafından harflerin sesletimi sağlanarak ses harf ilişkisi kurulur (E3.7). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Harfi diğer sembol/harflerden ayırt etmelerine yönelik etkinlikler yaptırılır (KB2.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Ses harf ilişkisi kurulduktan sonra öğrencilerin satır dizgesi üzerinde kesik çizgilerle yazılı harfi önce kalemlerinin arkası ile yazma yönünde takip etmeleri sağlanır. Öğrencilere kesik çizgileri yazma yönünde birleştirerek harf yazma alıştırması yaptırılır. Yazma alıştırmaları pekiştirildikten sonra satır dizgesi üzerinde kılavuz çizgisi olmadan harfi yazmaları sağlanır. Yazım sürecinde kalem tutma, harfi deftere uygun şekilde yazma, deftere uygun uzaklık ve açıda yaklaşma gibi etkinliklerle yazım materyalini uygun olarak kullanılması istenir (KB1, E3.7). Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Uygulanan ilk okuma yazma süreci bu temadaki diğer sesler için de uygulanır. Öğretim Programı’nda İlk Okuma Yazmaya Başlama ve İlerleme aşamasındaki süreçlere uygun bir şekilde öğrenilen harflerle önce kapalı heceler, sonra açık heceler oluşturulur. Bu aşama gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Oluşturulan heceler birleştirilerek sözcüklere ulaşılır (KB2.13, KB2.20). Sözcüklere ulaşıldıktan sonra anlamları üzerinde konuşulur, varsa görselleri verilir. Verilen görsellerle ilgili sözcük ve cümle yazma çalışması yapılır. Yeni öğrenilen hece ve sözcükler öğrencilere okutulur, yazdırılır. Yazma çalışması yaparken noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanmaları gerektiği hatırlatılır (KB1). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
İkinci gruptaki ilk sesin öğretimi ile başlayan ses, hece ve sözcük çalışmalarının yanı sıra cümle ve metin oluşturmaya yönelik çalışmaları üçüncü grup için de yapılır (KB2.20). Üçüncü grup sesler için de cümle ve metin oluşturma çalışmalarında öğrenciler için anlaşılabilir, somutlaştırılabilir, bilgi ve mantık hatasına yol açmayacak cümleler ve metinler oluşturulmasına dikkat edilir. Oluşturulan cümle ve metinlerle ilgili okuma ve yazma çalışmaları yaptırılır, sözcükler arasında uygun boşluk bırakmaları sağlanır. Öğretim Programı’nda yer alan “Harflerden Heceler, Hecelerden Sözcükler, Sözcüklerden Cümleler Oluşturma” başlığı altında sıralanan yazım ve noktalama kurallarına yeri geldikçe değinilir ve farklı etkinlikler yoluyla bu kurallar pekiştirilir. Bu süreç; gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
4. TEMA: YOL ARKADAŞIMIZ KİTAPLAR
Bu temada kitap, okuma sevgisi, kütüphane vb. tema içeriğine uygun bir şiir ve üç öyküleyici dinleme metni işlenirken ilk okuma ve yazma sürecine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır. Tema boyunca dördüncü grupta yer alan “ç-Ç, b-B, g-G, c-C, ş-Ş” ve son grupta yer alan “p-P, h-H, v-V, ğ-Ğ, f-F, j-J” harflerinin öğretim süreci yer almaktadır.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme a) Verilen görseller arasından öğrendiği sesin geçtiği görseli/görselleri seçer. c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır. |
| T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme a) Sese karşılık gelen sembolü/harfi tanır. c) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur. ç) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur. d) Dinlediği sesin bulunduğu sözcüklere örnekler verir. f) Dinledikleri/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur. |
| T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme b) Sese karşılık gelen sembolü/harfi ayırt eder. c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. |
| T.D.1.4. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme a) Ön bilgilerinden hareketle dinlediği sesin içinde geçtiği sözcükler hakkında konuşur. b) Dinlediği/izlediği metni anlatır. g) Dinlediklerini, izlediklerini veya okuduklarını kendi cümleleriyle ifade eder. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme a) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde söyler. c) Dinlediğini/izlediğini telaffuza dikkat ederek anlatır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme a) Harf ve heceleri doğru seslendirir. b) Sözcükleri doğru okur. c) Basit ve kısa cümleleri doğru okur. ç) Telaffuza dikkat ederek okur. d) Öğrendiği ses, hece, sözcük, cümleleri işitilebilir bir ses düzeyinde okur. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme b) Harfleri temel formuna ve yazım yönlerine göre yazar. ç) Harf, sözcük ve cümleler arasında uygun boşluk bırakır. d) Harflerin büyük yazılışını yerinde kullanır. ı) Büyük harfleri kuralına uygun yazar. k) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, soru işareti, virgül, ünlem) kuralına uygun kullanır. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Dinleme/izleme metninin içeriğine yönelik ön bilgi oluşturmak için haber, olay, anı gibi örnekler üzerine konuşulur (E1.1, SDB2.1). Dinleme/izleme metnine yönelik görseller verilerek bunlar üzerine konuşulur (OB4). Dinleme/izleme metni ile ilgili görseller gösterilerek dinleyecekleri/izleyecekleri hakkında tahminde bulunmaları istenir (KB2.16). Metni dinleme/ izleme aşamasına geçmeden önce dinleme kuralları hakkında bilgi verilir. Bu kuralların daha sonra yapılacak dinleme/izleme çalışmalarında uygulanacağı vurgulanır. Dinleme kurallarına uygun dinlemeleri sağlanır. Etkinlik sırasında yeri geldikçe dinlemenin etkili iletişim sağlama açısından önemi vurgulanarak, arkadaşlarını etkili dinlemelerinin, duygu ve düşünceleri paylaşmanın ve bu davranışların birbirlerine karşı nazik davranmanın bir gereği olduğu yönünde açıklamalarda bulunulur (D4, SDB2.1). Dinleme/izleme yapılırken metin belli bir yerde durdurularak öğrencilerden metnin devamını ya da sonucunu tahmin etmeleri istenir (KB2.12, KB2.16). Metin dinleme/izleme süreci sonunda tahminler ele alınır ve metnin konusunu belirlenir. Öğrencilerden dinlediği/izlediği metni telaffuza dikkat ederek kendi cümleleri ile tekrar anlatmaları istenir (D14, D16, SDB2.1). Bu süreç, öz değerlendirme formu ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Sesler öğretilirken ünsüzlerin tek başına sesletilmemesine dikkat edilir, sesin baskın olarak geçtiği şarkı, türkü, tekerleme, ninni, masal, öykü, ses senaryoları gibi örneklerle ses öğrenciye hissettirilerek öğrencinin baskın sesi fark etmesi sağlanır. Ses hissettirildikten sonra her bir sesin ağızdan nasıl çıktığı mimiklerle desteklenerek gösterilir (E3.2). Öğrenilen sesin geçtiği ve geçmediği bir dizi görselden hareketle öğrendikleri sesin geçtiği görseli seçmeleri istenir (KB1, OB4, KB2.7). Bu aşama kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
Öğretilen sesin geçtiği sözcük ve nesnelere öğretmen tarafından örnekler verilir. Öğrencilerden de o sesin içinde geçtiği nesne ve sözcüklere örnekler vermesi istenir. Verilen örneklerle ilgili konuşulur (D14). Bu süreç, gözlem formu ile değerlendirilebilir.
Önce harfin küçük yazılışı verilir, bu formun yazım süreci tamamlandıktan sonra aynı süreçler harfin büyük yazılışı için de işletilir.
Ses harf ilişkisi kurulduktan sonra öğrencilerin satır dizgesi üzerinde kesik çizgilerle yazılı harfi önce kalemlerinin arkası ile yazma yönünde takip etmeleri sağlanır. Kesik çizgiler yazma yönünde birleştirilerek harf yazma alıştırması yapılır. Yazma alıştırması yeterince pekiştikten sonra satır dizgesi üzerinde harfin bağımsız olarak yazılması sağlanır (D7, KB1). Yazım sürecinde kalem tutma, harfi deftere uygun şekilde yazma, deftere uygun uzaklık ve açıda yaklaşma gibi etkinliklerle yazım materyalinin doğru kullanımı sağlanır (E3.7). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi ile değerlendirilebilir. Uygulanan ilk okuma yazma süreci bu temadaki harf grupları için de uygulanır. Öğretim Programı’nda İlk Okuma Yazmaya Başlama ve İlerleme aşamasındaki süreçlere uygun bir şekilde öğrenilen harflerle önce kapalı heceler, sonra açık heceler oluşturulur. Oluşturulan heceler birleştirilerek sözcüklere ulaşılır (KB2.13, KB2.20). Sözcüklere ulaşıldıktan sonra, anlamları üzerinde konuşulur varsa görselleri verilir. Verilen görsellerle ilgili sözcük ve cümle yazma çalışması yapılır. Yeni öğrenilen hece ve sözcükler öğrencilere okutulur ve yazdırılır (KB1,D16). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Cümle ve metin oluşturma çalışmalarında anlaşılabilir, somutlaştırılabilir, bilgi ve mantık hatasına yol açmayacak cümleler ve metinler oluşturulmasına dikkat edilir. Oluşturulan cümle ve metinlerle ilgili okuma ve yazma çalışmaları yaptırılır. Öğrencilerin sözcükler arasında uygun boşluk bırakmaları sağlanır. Programda yer alan “Harflerden Heceler, Hecelerden Sözcükler, Sözcüklerden Cümleler Oluşturma” başlığı altında sıralanan yazım ve noktalama kurallarına yeri geldikçe değinilir ve farklı etkinlikler yoluyla bu kurallar pekiştirilir. Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
5. TEMA: YETENEKLERİMİZİ KEŞFEDİYORUZ
Bu temada yeteneklerin keşfi vb. tema içeriğine uygun dört okuma ve bir dinleme metni işlenirken dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. |
| T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. |
| T.K.1.1. Konuşmalarını yönetebilme b) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme c) Kendisi ve ailesi hakkında konuşmalar yapar. ç) Dinlediklerini/izlediklerini ifade ederken ön bilgilerini kullanır. h) İlgi alanına yönelik seçtiği bir konu hakkında konuşur. ı) Konuşmalarını desteklemek için görseller kullanır. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme b) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar. d) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme e) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler. f) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur. g) Anlaşılabilir ve uygun bir hızda sesli okur. h) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur. |
| T.O.1.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme b) Okuduğu metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar. c) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur. |
| T.O.1.3. Okuduklarını çözümleyebilme a) Okuduğu metnin konusunu bulur. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. d) Verilen bir metni metne bakarak yazar. |
| T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme e) Dinlediği/izlediği veya okuduğu bir metindeki olayları oluş sırasına göre kendi ifadeleriyle yazar. g) Seçtiği görselden hareketle kısa bir metin yazar. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme e) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar. h) Rakam ve sayıları kuralına uygun yazar. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin öğrenmeye istekli hâle gelmeleri ve yeni bakış açıları kazanmaları sağlanarak uyum becerileri desteklenir. (E3.8,SDB2.1, SDB3.1).
Metnin görselleri ve başlığı incelenerek okunacak metnin konusu hakkında tahminde bulundurulur (KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelenmesi esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir(OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14). Daha sonra öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma) sesli okuma ve öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır. Anlaşılabilir, uygun bir hızda ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma esnasında öğrencilerden metni parmakla takip etmeden, uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat ederek okumaları istenir (KB1). Metinde anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesi istenir. Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme esnasında öğrencilere dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (D14). Dinleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcükleri belirlemeye yönelik çalışmalar yaptırılır. Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinle etkileşim öncesinde video, sunu, şarkı vb. materyal veya etkinlikler yoluyla dönütler doğrultusunda metin ile bağlantı kurdurulur (KB2.7). Bu süreç, dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında belirledikleri anlamını bilmedikleri sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital okuryazarlığı desteklenir (OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (E1.2, KB3.1). Bu süreç, gözlem veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler üzerine konuşulur. Verilen ipuçları ile metnin konusu buldurulur. Metnin konusuna yönelik yapılan tahminlerin doğruluğu kontrol edilir (KB2.10, E3.4). Bu süreç, gözlem formu veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden metnin konusu ile ilgili kendi yaşantılarından örnekler vermeleri istenir (KB2.14). Örnekler esnasında kendisi ve ailesi hakkında da konuşma yapması istenir. Bu esnada dinleyicilerle göz teması kurması, sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları sağlanır. Konuşma esnasında yaşantılarından örnekler verilirken duygu ve düşüncelerin fark edilmesi yoluyla iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır. Sorular sözlü olarak cevaplanırken konuşma hızının ayarlanması sağlanır. Metinle ilgili sorulara verilen cevaplar esnasında öğrencilerin potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). İfade etme esnasında öğrencilere öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5). Bu süreç, gözlem veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden metinde geçen olayları/durumları oluş sırasına göre yazılı olarak kendi cümleleriyle ifade etmeleri istenir (KB1, KB2.3). Bu süreç, çalışma kâğıdı veya dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin en beğenilen bölümünün anlatılması ve anlatılan bölümle ilgili görseller oluşturulması istenir. Görsel oluşturulurken görselin öğrencilerin kendi bakış açılarını yansıtacak nitelikte olmasına dikkat edilir (KB3.1, E3.3, D7). İlgi alanına yönelik seçtiği bir konuyla görselleri oluşturduktan sonra anlatmaları istenir. Oluşturduğu ve anlattığı görselden hareketle kısa bir metin yazması istenir. Bu süreç, gözlem formu ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin içerisinde belirlenen bir bölüm veya temanın içeriğine uygun başka bir metin verilir. Bu metnin bakarak yazılması istenir. Yazılan metnin sözcük ve cümle sayılarının belirlenmesi ve uygun alana yazılması istenir. Bu süreç, gözlem formu veya dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
6. TEMA: MİNİK KÂŞİFLER
Bu temada bilim ve teknoloji vb. tema içeriğine uygun dört okuma ve bir dinleme metni işlenirken dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır. |
| T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme f) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur. ğ) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır. |
| T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. |
| T.K.1.1. Konuşmalarını yönetebilme b) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar. c) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme ç) Dinlediklerini/izlediklerini ifade ederken ön bilgilerini kullanır. d) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme d) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme e) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler. f) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur. g) Anlaşılabilir ve uygun bir hızda sesli okur. ğ) Bir dizi kısa metin içerisinden seçtiği metni okur. h) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur. |
| T.O.1.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme b) Okuduğu metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar. c) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur. ç) Okuduğu metindeki yönergeleri uygular. |
| T.O.1.3. Okuduklarını çözümleyebilme a) Okuduğu metnin konusunu bulur. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. ç) Kısa metinler yazar. e) Söylenen sözcük ve cümleleri yazar. |
| T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme b) Sözcük ve cümlelerde eksik bırakılan yerleri ön bilgileri doğrultusunda yazarak tamamlar. f) Yazılı anlatımlarını zenginleştirmek için görseller kullanır. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme a) Anlamlı ve kurallı cümleler yazar. ç) Harf, sözcük ve cümleler arasında uygun boşluk bırakır. e) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar. f) Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır: İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin öğrenmeye istekli hâle gelmeleri ve yeni bakış açıları kazanmaları sağlanarak uyum becerileri desteklenir. (SDB2.1, SDB3.1).
Metnin görselleri ve başlığı incelenerek metnin konusu hakkında tahminde bulunulması istenir (KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelemeleri esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14). Önce öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma), sonra öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır. Anlaşılabilir, uygun bir hızda ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma esnasında öğrencilerden metni parmakla takip etmeden, uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat ederek okumaları istenir. Okuma esnasında öğrencilere metinde anlamı bilinmeyen sözcükleri belirlemeye yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB3.1). Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesiyle değerlendirilebilir.
Dinleme esnasında öğrencilere dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (D14). Metin uygun yerde durdurulur ve olay/durumun sonrasında neler olabileceği hakkında öğrencilerin tahminlerini ifade etmeleri sağlanır (KB2.10, KB2.12). Dinleme esnasında, anlamı bilinmeyen sözcükleri belirleyecek çalışmalar yaptırılır. Bu süreç, gözlem formu ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Metinle etkileşim öncesinde video, sunu, şarkı vb. materyal veya etkinlikler yoluyla dönütler doğrultusunda metin ile bağlantı kurdurulur (KB2.12). Bu süreç, öz değerlendirme formu ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında belirlenen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (KB1, E1.2). Bu süreç, gözlem formu ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler üzerine konuşulur. Verilen ipuçları ile metnin konusu buldurulur (KB1, KB2.10). Metnin konusuna yönelik yapılan tahminlerin doğruluğu kontrol edilir (KB2.8, KB2.17). Bu süreç, gözlem formu ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerden metnin konusu ile ilgili kendi yaşantılarından örnekler vermeleri istenir (KB2.12, E3.1). Örnek verilirken dinleyicilerle göz teması kurulması ve sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılması sağlanır. Konuşma esnasında iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır. Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması esnasında, uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (SDB2.1, D14). Metinle ilgili sorular cevaplanırken öğrencilerin potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilerin ifadeleri onların öz güvenlerini artıracak dönütlerle desteklenir (E1.5, KB2.3). Bu süreç, gözlem formu ve dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Daha önceden belirlenen nesneler arasında fiziksel benzerliklerine göre sınıflama etkinliği yaptırılır. Daha sonra metin tekrar dinletilerek metinde geçen nesne isimlerine dikkat edilmesi istenir. Metinde geçen nesneler öğretmen yardımıyla belirlenir. Metindeki nesnelerin sınıflandırılması ve hangi özelliklerine göre sınıflandırıldığının söylenmesi istenir. Nesneleri sınıflama esnasında bilgi okuryazarlığı becerisi desteklenir (KB1, KB2.5, KB2.7, OB1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde yer alan olay, durum, bilgi ile ilgili duygu, düşünce ve görüşlerin ifade edildiği yazılar yazılması istenir. Yazıların zenginleştirilmesine yönelik görsel oluşturulması istenir. Yazılarda sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılmaları sağlanır. Görsel oluşturulurken görselin öğrencilerin kendi bakış açısını yansıtacak nitelikte olmasına vurgu yapılır. Estetik bakış açısı geliştirilmesi desteklenir (E3.3, D7). Bu süreç, gözlem formu ve performans görevi ile değerlendirilebilir.
Sözcük ve cümlelerde eksik bırakılan yerlerin ön bilgiler doğrultusunda uygun ifadelerle tamamlanmasına yönelik çalışmalar yaptırılır (KB2.20). Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
Yeni öğrenilen sözcüklerle öğretmen tarafından oluşturulan metin öğrencilere söylenerek yazdırılır. Daha sonra yazılan metin ile ilgili dönüt/düzeltme verilir. Yazılarda harfler, sözcükler ve satırlar arasında uygun boşluk bırakılması istenir (KB1). Bu süreç; çalışma kâğıdı, gözlem formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.
Temanın konusu ile ilgili seviyesine uygun ve içerisinde yönergeler bulunan bir dizi metinden seçtiği bir metni okuması sağlanır. Metinde yer alan yönergelerin okunarak uygulanması istenir. Öğrencilerden de verilen farklı yönergelere uygun şekilde tasarladıkları kısa metinler yazmaları istenir (KB1). Bu süreç, çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
7. TEMA: ATALARIMIZIN İZLERİ
Bu temada millî kültürümüz vb. tema içeriğine uygun dört okuma ve bir dinleme metni işlenirken dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme b) Dinleyeceklerini/izleyeceklerini amacına uygun olarak seçer. c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır. |
| T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme c) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur. ç) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur. e) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların öncesi hakkında tahminde bulunur. f) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur. g) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki iletileri doğruluk, gerçeklik açısından ön bilgileriyle karşılaştırır. ğ) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır. |
| T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. ç) Dinlediği/izlediği metindeki iletilerin benzerliklerini belirler. d) Dinlediğindeki/izlediğindeki söylem ve görsel arasındaki ilişkiyi belirler. |
| T.D.1.4. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme a) Dinleme/izleme sürecindeki hatalarını belirler. b) Dinlemesinde/izlemesinde belirlediği hatalarını düzeltir. c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır. |
| T.K.1.1. Konuşmalarını yönetebilme a) Konunun özelliğine göre konuşma üslubunu belirler. c) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır. ç) Konuşmalarında selamlaşma ve hitap ile ilgili ifadeler kullanır. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme e) Konuşmalarında geçen nesneleri fiziksel özelliklerine göre karşılaştırır. f) Konuşmalarında nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır. ğ) Sözlü iletişimde kabul etmediği konulara ilişkin önerilerde bulunur. i) Dinleyicilere ne anlatacağını dikkate alarak konuşur. j) Konuşmalarında benzetmelere yer verir. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme e) Konuşmalarını mimiklerle destekler. f) Konuşmalarını desteklemek için beden dilini kullanır. |
| T.K.1.4. Konuşma sürecini değerlendirebilme a) Konuşmasındaki hatalarını fark eder. b) Konuşmasında fark ettiği hataları düzeltir. c) Konuşmasındaki olumlu davranışları sonraki konuşmalarına aktarır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme e) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler. f) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur. g) Anlaşılabilir ve uygun bir hızda sesli okur. ğ) Bir dizi kısa metin içerisinden seçtiği metni okur. h) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur. |
| T.O.1.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme a) Metni okurken ön bilgilerini kullanır. c) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur. ç) Okuduğu metindeki yönergeleri uygular. |
| T.O.1.3. Okuduklarını çözümleyebilme a) Okuduğu metnin konusunu bulur. |
| T.O.1.4. Okuma sürecine etki eden durumları gözden geçirebilme a) Okuduğu ortamın fiziksel özelliklerini açıklar. |
| T.O.1.5. Okuma sürecini değerlendirebilme a) Okuma sürecindeki hatalarını belirler. b) Okuma sürecinde belirlediği hatalarını düzeltir. c) Okuma sürecindeki olumlu davranışlarını sonraki okumalarına aktarır. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. ç) Kısa metinler yazar. e) Söylenen sözcük ve cümleleri yazar. f) Yazışmalarını selamlaşma ve hitap ifadeleriyle başlatır. |
| T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme b) Sözcük ve cümlelerde eksik bırakılan yerleri ön bilgileri doğrultusunda yazarak tamamlar. c) Yazılarını karşıdakinin iletilerinden yola çıkarak devam ettirir. ç) Yazılarında geçen nesneleri fiziksel özelliklerine göre karşılaştırır. d) Yazılarında nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır. f) Yazılı anlatımlarını zenginleştirmek için görseller kullanır. ğ) Muhatabına ne yazacağını dikkate alarak yazma çalışmaları yapar. h) Yazılarında benzetmelere yer verir. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme a) Anlamlı ve kurallı cümleler yazar. d) Harflerin büyük yazılışını yerinde kullanır. e) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar. f) Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır. g) Yazışmalarında mesajlarını açık ve anlaşılır şekilde ifade eder. i) Yazılarında harf, sözcük ve satırlar arasında uygun boşluk bırakır. j) Soru edatını (mı, mi) kuralına uygun yazar. k) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, soru işareti, virgül, ünlem) kuralına uygun kullanır. |
| T.Y.1.4. Yazma sürecini değerlendirebilme a) Yazılarında hatalarını bulur. b) Yazılarında belirlediği hataları düzeltir. c) Yazılarındaki uygun davranışları sonraki yazılarına aktarır. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin öğrenmeye istekli hâle gelmeleri ve yeni bakış açıları kazanmaları sağlanarak uyum becerileri desteklenir. (SDB2.1, SDB3.1).
Metnin görselleri ve başlığı inceletilerek metnin konusu hakkında tahminde bulunulur (KB2.2, KB2.12, OB4). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelenmesi esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14, SDB 2.1). Önce öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma), sonra öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır (KB1). Anlaşılabilir, uygun bir hızda ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yapılır. Sesli okuma esnasında metnin parmakla takip edilmeden, uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat edilerek okunması istenir. Daha sonra öğrencilerden metni sessiz okumaları istenir. Okuma esnasında metinde anlamı bilinmeyen sözcüklerin tespit edilmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (KB3.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin okuma süreci gözden geçirilerek hatalarının belirlenmesi sağlanır (KB1). Kendisini hataya sevk eden durumların ya da psikolojik etkenlerin muhasebesi yapılarak öz düzenleme/kendini düzenleme desteklenir (SDB1.2). Belirlenen okuma hatalarına yönelik dönütler verilerek metin tekrar okutulur. Okumadaki olumlu davranışların devam ettirilmesi sağlanır. Okuma ortamının özelliklerinin ışık, gürültü, sıcaklık, düzen vb. bakımından açıklanması istenir (KB2.2). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme esnasında öğrencilere dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır. Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Metin uygun yerde durdurulur ve olay/durumun sonrası hakkında tahminlerde bulunulması sağlanır (KB2.10, KB2.12). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinlediğinde/izlediğindeki söylemler ve dinleme metnindeki görseller arasında nasıl bir etkileşim olduğunun açıklanması istenir (KB2.14). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Dinleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB3.1). Dinleme sonrasında etkinlik, materyal ve çeşitli ölçme değerlendirme araçları ile dinleme sürecindeki hatalar buldurulur ve bulunan hataların düzeltilmesi sağlanır. Dinleme sürecindeki olumlu davranışların devam ettirilmesi sağlanır (D14, D16). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerIendirilebilir.
Temaya uygun bir metnin sonuç kısmı verilerek metindeki olayın öncesi hakkında tahminlerde bulunulur. Tahminlerin doğruluğu kontrol edilir (KB2.10, KB2.12). Bu süreç, çalışma kâğıdı ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital okuryazarlık ve bilgi okuryazarlığı becerileri desteklenir (OB1, OB2.). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (E1.2, KB1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler hakkında konuşulur. İpuçları ile metnin konusu buldurulur (KB1, KB2.6., KB2.13, KB2.10). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Metnin konusuna yönelik yapılan tahminlerin doğruluğu hakkında dönütler verilir. Öğrenciler, metnin konusuna yönelik yaşantıları hakkında konuşturulur. Konuşma sırasında konuşmaların desteklenmesi için beden dilinin kullanılması ve konuşmalarda benzetmelere yer verilmesi istenir. Konuşma sonunda öğrencilerden konuşmalarını değerlendirerek tespit ettikleri hataları düzeltmeleri beklenir. Konuşmalardaki olumlu davranışların devam ettirilmesi sağlanır (KB3.1, KB2.17, KB1, D16). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin anlaşılıp anlaşılmamasına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır (KB1). Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması sırasında uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (SDB2.1). Öğrencilerin konuşmaları sırasında kendi potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilere kendilerini ifade ederken öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5). Bu süreç; öz değerlendirme formu, performans görevi ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde geçen nesneler öğretmen yardımı ile belirlenir. Metindeki nesnelerin karşılaştırılarak sınıflandırılması istenir. Karşılaştırma ve sınıflandırmaların hangi özelliklere göre yapıldığının yazılı ve sözlü olarak ifade edilmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB2.5, KB2.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde geçen iletilerin ön bilgilerden de yararlanılarak doğruluk ve gerçeklik açısından karşılaştırılmasına ve iletiler arasındaki benzerliklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (E3.4). Metinle ilgili öğrenilen bilgilerin sahip olunan önceki bilgilerle ilişkilendirmesi sağlanarak öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilerden metinde kabul etmedikleri görüşler hakkında önerilerde bulunmaları istenir (KB1, KB2.7, KB2.8). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
İşlenilen metinden yola çıkarak ilgi alanına uygun hazırlanan bir konunun yazı, görsel vb. ile desteklenerek sınıfta sunulmasına yönelik çalışmalar yaptırılır. Sunu hazırlanırken görev bilincine vurgu yapılır (D16). Sunumların yapılmasından önce konuşmacılardan katılımcıların özelliklerine göre konuşma üslubu belirlenmesi istenir (KB1, KB3.1, KB2.2). Sunum esnasında selamlaşma ve hitap ifadelerinin kullanılması, beden dilinin doğru kullanılması, konuşmaların jest ve mimiklerle desteklenmesi, sunudaki yazılarda mesajların açık ve anlaşılır olması gerektiği vurgulanır (KB1, SDB2.1, E1.2, E1.5, D16). Bu süreç, kontrol listesi ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Sunum sonrasında sunumla ilgili sorular hazırlanır (KB2.8, D16, E1.2). Hazırlanan sorularda soru edatının yazımına, noktalama işaretlerinin yazımına, harflerin büyük yazılışının yerinde kullanımına dikkat edilmesi istenir (KB1). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde geçen olay/durumlarla ilgili duygu, düşünce ve görüşlerin ifade edildiği yazma çalışmaları yaptırılır. Yazıların zenginleştirilmesine yönelik görsel oluşturulması istenir (KB1, E3.3, D7). Yazılarda sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılması ve benzetmeler yapılması istenir. Görsellerin öğrencilerin bakış açısını yansıtacak nitelikte olmasına vurgu yapılarak estetik bakış açısı geliştirilir (D7, KB2.14, OB4). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Belirli gün ve haftalarla ilişkilendirilerek mektup, davetiye, tebrik kartı gibi serbest yazma çalışması yapılır (E3.1, KB1). Yazışmaların selamlaşma ve hitap ifadeleriyle başlatılarak devam ettirilmesi gerektiği vurgulanır. Yazma çalışmasından sonra öğrencilerden yazılarındaki hataları belirleyip düzeltmeleri istenir (KB3.1, KB1, SDB1.2, D16). Bu süreç, çalışma kâğıdı ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Sözcük ve cümlelerdeki eksik bırakılan yerlerin ön bilgilerden hareketle uygun ifadelerle tamamlanmasına yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB2.20). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Yeni öğrenilen sözcüklerle oluşturulan metin öğrencilere seslendirilerek yazdırılır. Daha sonra yazılanlarla ilgili dönüt/düzeltme verilir. Yazılarında harfler, sözcükler ve satırlar arasında uygun boşluk bırakılması istenir (KB1). Bu beceri öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Temaya uygun bir konuda konuşma çalışmaları yapılır. Katılımcı kitlenin özelliklerinin konuşma yapılırken dikkate alınması gerektiği vurgulanır (E1.2, E3.11, KB1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Temanın konusu ile ilgili seviyesine uygun ve içerisinde yönergeler bulunan bir dizi metinden seçtiği bir metni okuması sağlanır. Daha sonra içeriğinde yönergelerin yer alabileceği kısa metin yazma çalışmaları yaptırılır (KB1). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
8. TEMA: SORUMLULUKLARIMIZIN FARKINDAYIZ
Bu temada temel hak ve sorumluluklar vb. tema içeriğine uygun dört okuma ve bir dinleme metni işlenirken dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ilişkin belirlenen öğrenme çıktılarına ulaşmak amaçlanır.
Ders Saati: 38
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri
| T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme b) Dinleyeceklerini/izleyeceklerini amacına uygun olarak seçer. c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler. ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır. |
| T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme c) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur. ç) Dinlediklerini yaşantı ve ön bilgileriyle karşılaştırarak çıkarımda bulunur. e) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların öncesi hakkında tahminde bulunur. f) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur. g) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki iletileri doğruluk, gerçeklik açısından ön bilgileriyle karşılaştırır. ğ) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır. |
| T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. ç) Dinlediği/izlediği farklı metinlerdeki iletilerin benzerliklerini belirler. d) Dinlediğindeki/izlediğindeki söylem ve görsel arasındaki ilişkiyi belirler. |
| T.D.1.4. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme a) Dinleme/izleme sürecindeki hatalarını belirler. b) Dinlemesinde/izlemesinde belirlediği hatalarını düzeltir. c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır. |
| T.K.1.1. Konuşmalarını yönetebilme a) Konunun özelliğine göre konuşma üslubunu belirler. c) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır. ç) Konuşmalarında selamlaşma ve hitap ile ilgili ifadeler kullanır. |
| T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme e) Konuşmalarında geçen nesneleri fiziksel özelliklerine göre karşılaştırır. f) Konuşmalarında nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır. ğ) Sözlü iletişimde kabul etmediği konulara ilişkin önerilerde bulunur. i) Dinleyicilere ne anlatacağını dikkate alarak konuşur. j) Konuşmalarında benzetmelere yer verir. |
| T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme e) Konuşmalarını mimiklerle destekler. f) Konuşmalarını desteklemek için beden dilini kullanır. |
| T.K.1.4. Konuşma sürecini değerlendirebilme a) Konuşmasındaki hatalarını fark eder. b) Konuşmasında fark ettiği hataları düzeltir. c) Konuşmasındaki olumlu davranışları sonraki konuşmalarına aktarır. |
| T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme e) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler. f) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur. g) Anlaşılabilir ve uygun bir hızda sesli okur. h) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur. |
| T.O.1.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme a) Metni okurken ön bilgilerini kullanır. c) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur. ç) Okuduğu metindeki yönergeleri uygular. |
| T.O.1.3. Okuduklarını çözümleyebilme a) Okuduğu metnin konusunu bulur. |
| T.O.1.4. Okuma sürecine etki eden durumları gözden geçirebilme a) Okuduğu ortamın fiziksel özelliklerini açıklar. |
| T.O.1.5. Okuma sürecini değerlendirebilme a) Okuma sürecindeki hatalarını belirler. b) Okuma sürecinde belirlediği hatalarını düzeltir. c) Okuma sürecindeki olumlu davranışlarını sonraki okumalarına aktarır. |
| T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme c) Hece, sözcük ve cümleler yazar. ç) Kısa metinler yazar. e) Söylenen sözcük ve cümleleri yazar. f) Yazışmalarını selamlaşma ve hitap ifadeleriyle başlatır. |
| T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme b) Sözcük ve cümlelerde eksik bırakılan yerleri ön bilgileri doğrultusunda yazarak tamamlar. c) Yazılarını karşıdakinin iletilerinden yola çıkarak devam ettirir. ç) Yazılarında geçen nesneleri fiziksel özelliklerine göre karşılaştırır. d) Yazılarında nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır. f) Yazılı anlatımlarını zenginleştirmek için görseller kullanır. ğ) Muhatabına ne yazacağını dikkate alarak yazma çalışmaları yapar. h) Yazılarında benzetmelere yer verir. |
| T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme e) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar. f) Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır. g) Yazışmalarında mesajlarını açık ve anlaşılır şekilde ifade eder. ğ) Yazılarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır. i) Yazılarında harf, sözcük ve satırlar arasında uygun boşluk bırakır. j) Soru edatını (mı, mi) kuralına uygun yazar. k) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, soru işareti, virgül, ünlem) kuralına uygun kullanır. |
| T.Y.1.4. Yazma sürecini değerlendirebilme a) Yazılarında hatalarını bulur. b) Yazılarında belirlediği hataları düzeltir. c) Yazılarındaki uygun davranışları sonraki yazılarına aktarır. |
Öğrenme-Öğretme Uygulamaları
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin öğrenmeye istekli hâle gelmeleri ve yeni bakış açıları kazanmaları sağlanarak uyum becerileri desteklenir. (SDB2.1, SDB3.1).
Metnin görselleri ve başlığı inceletilerek metnin konusu hakkında tahminde bulunulur (KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14, OB4). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14). Önce öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma), sonra öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır. Daha sonra anlaşılabilir, uygun bir hızda ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma esnasında metnin parmakla takip edilmeden, uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat edilerek okunması istenir. Daha sonra metnin sessiz okunması istenir. Okuma esnasında metinde anlamı bilinmeyen sözcüklerin tespit edilmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB1, KB3.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Okuma süreci gözden geçirilerek okuma hatalarının belirlenmesi sağlanır (KB1). Belirlenen okuma hatalarına yönelik dönütler verilerek metin tekrar okutulur. Okumadaki olumlu davranışların devam ettirilmesi sağlanır. Okuma ortamının özelliklerinin ışık, gürültü, sıcaklık, düzen vb. bakımından açıklanması istenir. Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme esnasında öğrencilerin dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır. Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Metin uygun yerde durdurulur ve olay/durumun sonrası hakkında tahminlerde bulunulur (KB2.12, KB2.10). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metindeki söylemler ve görseller arasındaki ilişkinin belirlenmesine ve açıklanmasına yönelik çalışmalar yapılır (KB2.8). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Dinleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB3.1). Dinleme sonrasında etkinlik, materyal ve çeşitli ölçme değerlendirme araçları ile dinleme sürecindeki hataların bulunması ve bulunan hataların düzeltilmesi sağlanır (SDB1.2). Dinleme sürecindeki olumlu davranışların devam ettirilmesi sağlanır (D16, D14). Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Temaya uygun bir metnin sonuç kısmı verilerek metindeki olayın öncesi hakkında tahminde bulunmaya yönelik çalışmalar yapılır (KB2.10, KB2.12). Bu süreç, çalışma kâğıdı ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini serbestçe sözlü veya yazılı ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (KB1, E1.2). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler hakkında konuşulur, ipuçları ile metnin konusu buldurulur (KB1, KB2.10). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Metnin konusuna yönelik yapılan tahminlerin doğruluğu hakkında konuşulur. Öğrencilerden metnin konusu ile ilgili yaşantılarını aktarmaları istenir. Konuşmalarını desteklemek için beden dilini kullanmaları ve konuşmalarda benzetmelere yer vermeleri istenir. Konuşmaların değerlendirilmesi ve tespit edilen hataların düzeltilmesi beklenir (SDB1.2, KB3.1, KB2.17, D16). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metnin anlaşılıp anlaşılmamasına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır (KB1). Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması sırasında uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (SDB2.1). Öğrencilerin konuşmaları sırasında kendi potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilere kendilerini ifade ederken öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5). Bu süreç, öz değerlendirme formu ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde geçen nesneler öğretmen yardımı ile belirlenir. Metindeki nesnelerin karşılaştırılarak sınıflandırılması istenir. Karşılaştırma ve sınıflandırmaların hangi özelliklere göre yapıldığının yazılı ve sözlü olarak ifade edilmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB2.5, KB2.7). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde geçen iletilerin ön bilgilerden de yararlanılarak doğruluk ve gerçeklik açısından karşılaştırılmasına ve iletiler arasındaki benzerliklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yaptırılır (E3.4). Metinle ilgili öğrenilen bilgilerin sahip olunan önceki bilgilerle ilişkilendirmesi sağlanarak öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilerden metinde kabul etmedikleri görüşler hakkında önerilerde bulunmaları istenir (KB1,
KB2.7, KB2.8). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
İşlenilen metinden yola çıkarak ilgi alanına uygun hazırlanan bir konunun yazı, görsel vb. ile desteklenerek sınıfta sunulmasına yönelik çalışmalar yaptırılır. Sunu hazırlanırken görev bilincine vurgu yapılır (D16). Sunumların yapılmasından önce konuşmacılardan katılımcıların özelliklerine göre konuşma üslubu belirlenmesi istenir (KB1, KB3.1, KB2.2). Sunum esnasında selamlaşma ve hitap ifadelerinin kullanılması, beden dilinin doğru kullanılması, konuşmaların jest ve mimiklerle desteklenmesi, sunudaki yazılarda mesajların açık ve anlaşılır olması gerektiği vurgulanır (KB1, SDB2.1, E1.2, E1.5, D16). Bu süreç, kontrol listesi ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Sunum sonrasında sunumla ilgili sorular hazırlanır (KB2.8, D16, E1.2). Hazırlanan sorularda soru edatının yazımına, noktalama işaretlerinin yazımına, harflerin büyük yazılışının yerinde kullanımına dikkat edilmesi istenir (KB1). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinde geçen olay/durumlarla ilgili duygu, düşünce ve görüşlerin ifade edildiği yazma çalışmaları yaptırılır. Yazıların zenginleştirilmesine yönelik görsel oluşturulması istenir (KB1, E3.3, D7). Yazılarda sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılması ve benzetmeler yapılması istenir. Görsellerin öğrencilerin bakış açısını yansıtacak nitelikte olmasına vurgu yapılarak estetik bakış açısı geliştirilir (D7, KB2.14, OB4). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
Belirli gün ve haftalarla ilişkilendirilerek mektup, davetiye, tebrik kartı gibi serbest yazma çalışması yapılır (E3.1, KB1). Yazışmaların selamlaşma ve hitap ifadeleriyle başlatılarak devam ettirilmesi gerektiği vurgulanır. Yazma çalışmasından sonra öğrencilerden yazılarındaki hataları belirleyip düzeltmeleri istenir (KB3.1, KB1, SDB1.2, D16). Bu süreç, çalışma kâğıdı ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Sözcük ve cümlelerdeki eksik bırakılan yerlerin ön bilgilerden hareketle uygun ifadelerle tamamlanmasına yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB2.20). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Yeni öğrenilen sözcüklerle oluşturulan metin öğrencilere seslendirilerek yazdırılır. Daha sonra yazılanlarla ilgili dönüt/düzeltme verilir. Yazılarında harf, sözcük ve satırlar arasında uygun boşluk bırakılması istenir (KB1). Bu beceri öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Temaya uygun bir konuda konuşma yapılacak çalışmalar yapılır. Katılımcı kitlenin özelliklerinin konuşma yapılırken dikkate alınması gerektiği vurgulanır (E1.2, KB1). Bu süreç, gözlem formu ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir. Verilen bir metinde yer alan yönergelerin okunarak uygulanmasına yönelik çalışma yapılır. Daha sonra içeriğinde yönergelerin yer alabileceği kısa metin yazma çalışmaları yaptırılır (KB1). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.
1. sınıf Türkçe öğrenme çıktıları(kazanımları) ve öğrenme-öğretme uygulamaları MEB Talim Terbiye Kurulu tarafından yayınlanan İlkokul Türkçe Öğretim Programından alınarak hazırlanmıştır.
| Önceki Sınıf Öğrenme Çıktıları | Sonraki Sınıf Öğrenme Çıktıları |
| 2. Sınıf Türkçe Kazanımları |
Ayrıca sitemizde yayınlanan 1. Sınıf Türkçe sayfasını da incelemenizi tavsiye ederiz.