İlkokul 4. sınıf matematik dersi Kısa Yoldan ve Zihinde Çarpma İşlemi konu anlatımını bu sayfada bulabilir ve pdf olarak indirebilirsiniz.
KISA YOLDAN ÇARPMA İŞLEMİ
BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ 10, 100 ve 100 ile kısa yoldan çarpma
→ 5, 25 ve 50 ile kısa yoldan çarpma
→ 10, 100 ve 100 ile zihinden çarpma
Doğal sayılarla çarpma işlemi yaparken işimizi kolaylaştıracak çeşitli yöntemler kullanabiliriz. Şimdi bu yöntemleri inceleyelim.
10’un Katlarıyla Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
Bir doğal sayıyı 10’un katı olan bir sayıyla çarparken birler basamağındaki “0” yok sayılır. Çarpma işlemi yapılır. İşlemi tamamlamak için çarpımın sağ tarafına bir tane “0” eklenir.
ÖRNEK: Bir sinema salonunda bir filmi 134 kişi izlemiştir. Sinema biletleri 20 TL olduğuna göre bu filmden ne kadar para kazanılmıştır, bulalım.
| 134 × 20 = ? | 124 × 20 = 248 | 2480 |
ÖRNEK: Aşağıda verilen çarpma işlemlerini kısa yoldan yapalım.
100’un Katlarıyla Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
Bir doğal sayıyı 100’un katı olan bir sayıyla çarparken onlar ve birler basamağındaki 0’lar yok sayılır. Çarpma işlemi yapılır. İşlemi tamamlamak için çarpımın sağ tarafına iki tane “0” eklenir.
Her biri 600 gram ağırlığında olan zeytin kutularının 44 tanesinin kütlesini birlikte bulalım.
| 44 × 600 = ? | 44 × 60 = 264 | 26 400 |
ÖRNEK: Aşağıda verilen çarpma işlemlerini kısa yoldan yapalım.
1000’in Katlarıyla Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
Bir doğal sayıyı 1000’in katı olan bir sayıyla çarparken yüzler, onlar ve birler basamağındaki 0’lar yok sayılır. Çarpma işlemi yapılır. İşlemi tamamlamak için çarpımın sağ tarafına üç tane “0” eklenir.
ÖRNEK: Günde 9000 adım atan Hasan’ın bir haftada atacağı adım sayısını bulalım.
| 7 × 9000 = ? | 7 × 9000 = 63 | 63 000 |
ÖRNEK: Aşağıda verilen çarpma işlemlerini kısa yoldan yapalım.
5 ile Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
Bir doğal sayıyı 5 ile kısa yoldan çarpmak için doğal sayı önce 10 ile çarpılır. Sonra çarpım 2’ye bölünür.
ÖRNEK: Kilosu 5 TL olan kividen 23 kilo alan bir büfe sahibi kiviler için kaç lira ödemiştir? Birlikte bulalım.
| 5 × 23 = ? | 10 × 23 = 230 | 230 ÷ 2 = 115 |
25 ile Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
Bir doğal sayıyı 25 ile kısa yoldan çarpmak için doğal sayı önce 100 ile çarpılır. Sonra çarpım 4’e bölünür.
ÖRNEK: Porsiyonu 25 TL olan kebaptan bir günde 54 porsiyon satan kebapçının kaç TL kazanç elde ettiğini birlikte bulalım.
| 25 × 54 = ? | 100 × 54 = 5400 | 5400 ÷ 4 = 1350 |
50 ile Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
Bir doğal sayıyı 50 ile kısa yoldan çarpmak için doğal sayı önce 100 ile çarpılır. Sonra çarpım 2’ye bölünür.
ÖRNEK: Bir toptancı 50 kg’lik şeker çuvallarından bir haftada 36 çuval satan toptancının kaç TL kazanç elde ettiğini birlikte bulalım.
| 50 × 36 = ? | 100 × 36 = 3600 | 3600 ÷ 2 = 1800 |
ZİHİNDEN ÇARPMA İŞLEMİ
10 ile Zihinden Çarpma İşlemi
Bir doğal sayı zihinden 10 ile çarpılırken doğal sayının sağına 1 adet “0” (sıfır) yazılır.
ÖRNEK: Bir kırtasiyeci bir haftada 143 deste kalem satmıştır. Bu kırtasiyecinin sattığı kalem sayısını zihinden bulalım.
| 10 × 143 = ? | 10 × 143 = 1430 |
100 ile Zihinden Çarpma İşlemi
Bir doğal sayı zihinden 100 ile çarpılırken doğal sayının sağına 2 adet “0” (sıfır) yazılır.
ÖRNEK: Bir kuyumcunun kasasında 361 adet 100 TL’lik banknot bulunmaktadır. Bu kuyumcunun kasasındaki para miktarını zihinden bulalım.
| 100 × 361 = ? | 100 × 361 = 36 100 |
1000 ile Zihinden Çarpma İşlemi
Bir doğal sayı zihinden 1000 ile çarpılırken doğal sayının sağına 3 adet “0” (sıfır) yazılır.
ÖRNEK: Bir öğretmen, bayram hazırlıkları için içerisinde 1000 adet toplu iğne bulunan kutulardan 7 kutu almıştır. Öğretmenin kaç tane toplu iğne aldığını bulalım.
| 1000 × 7 = ? | 1000 × 7 = 7000 |
4. sınıf Kısa Yoldan ve Zihinden Çarpma İşlemi konusunu pekiştirelim.
4. Sınıf Kısa Yoldan ve Zihinden Çarpma İşlemi Kazanımları
| M.4.1.4.3. En çok üç basamaklı doğal sayıları 10, 100 ve 1000’in en çok dokuz katı olan doğal sayılarla; en çok iki basamaklı doğal sayıları 5, 25 ve 50 ile kısa yoldan çarpar. |
| M.4.1.4.4. En çok üç basamaklı doğal sayıları 10, 100 ve 1000 ile zihinden çarpar. |
4. Sınıf Kısa Yoldan ve Zihinden Çarpma İşlemi Etkinlikleri
| Önceki Konu Anlatımı | Sonraki Konu Anlatımı |
| Çarpma İşlemi | Çarpımı Tahmin |