İlkokul 4. sınıf Fen Bilimleri dersi Maddenin Özellikleri Ünitesi Maddeyi Niteleyen Özellikler Konu Anlatımını bu sayfada bulabilir ve inceleyebilirsiniz.
MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER
BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ Suda yüzen ve suda batan maddeler nelerdir?
→ Suyu emen ve emmeyen maddeler nelerdir?
→ Mıknatısla çekilen veya çekilmeyen maddeler nelerdir?
Çevremizde gördüğümüz canlı veya cansız varlıkların her birinin madde olduğunu 3. sınıfta öğrenmiştik.
Maddelerin özelliklerinin birbirinden farklı olduğunu; görme, işitme, dokunma, koklama ve tatma duyularımızı kullanarak algılayabileceğimizi biliyoruz.
Duyu organlarımızla algılayabildiğimiz maddeyi niteleyen özellikleri; sertlik-yumuşaklık, esneklik-kırılganlık, pürüzlü-pürüzsüz, renk, koku ve tat olarak sınıflandırmıştık.
Nitelemek, maddelerin özelliklerini belirlemek demektir. Maddelerin özelliklerini belirlemek amacıyla; suda yüzme-batma, suyu emme-emmeme, mıknatıs tarafından çekilme-çekilmeme gibi özelliklerini kullanabiliriz.
1. Suda Yüzen ve Batan Maddeler
Küçük bir taş parçası ile bir tahta parçasını suya atarsak tahta parçasının yüzdüğünü, taş parçasının ise battığını gözlemleriz. O hâlde bazı cisimler suda yüzerken bazıları batar. Tahta, plastik, strafor köpük, odun talaşı gibi maddeler suda yüzer. Taş, toprak gibi maddeler ise suda batar.
Maddelerin suda yüzmesi ya da batması büyüklüğüne değil, cinsine bağlıdır. Tahtadan yapılmış kocaman bir tekne suda yüzerken metalden yapılmış küçük bir çay kaşığı suda batar.
2. Suyu Emen ve Emmeyen Maddeler
Tuvalet kâğıdı, pamuklu kumaştan yapılmış temizlik bezi, bulaşık süngeri, pamuk gibi maddeler suyu emer. Alüminyum folyo, naylon poşet ve plastik maddeler ise suyu emmez.
Bazı maddelerin suyu emip bazılarının emmemesi, maddeleri niteleyen özelliklerden biridir.
Maddelerin su geçirmezlik özelliğinden yararlanılarak birçok araç gereç geliştirilmiştir. Yağmurlu havalarda kullandığımız şemsiye, yağmurluk ve çizme suyu geçirmeyen maddeden yapılır.
3. Mıknatısla Çekilebilme
Mıknatıs tarafından çekilip çekilmeme de maddeleri niteleyen bir diğer özelliktir. Mıknatıs; demir, nikel, çelik ve kobalt gibi maddeleri çeker.
Toplu iğne, çivi, pense gibi demirden yapılmış maddeler mıknatıs tarafından çekilirken; kumaş, tahta, cam ve plastik maddeler mıknatıs tarafından çekilmez.
4. Sınıf Maddeyi Niteleyen Özellikler Kazanımı
F.4.4.1. Maddeyi Niteleyen Özellikler
| Önerilen Süre: 3 ders saati |
| Konu / Kavramlar: Suda yüzme ve batma, suyu emme ve emmeme ve mıknatısla çekilme |
| F.4.4.1.1. Beş duyu organını kullanarak maddeyi niteleyen temel özellikleri açıklar. Maddeyi niteleyen; suda yüzme ve batma, suyu emme ve emmeme ve mıknatısla çekilme gibi özellikleri konusu işlenirken duyu organlarını kullanmaları sağlanır. |
| Önceki Konu Anlatımı | Sonraki Konu Anlatımı |
| Mıknatısın Uyguladığı Kuvvet | Maddenin Ölçülebilir Özellikleri |