İlkokul 4. sınıf Fen Bilimleri dersi Aydınlatma ve Ses Teknolojileri Ünitesi Aydınlatma Teknolojileri Konu Anlatımını bu sayfada bulabilir ve pdf olarak indirebilirsiniz.
AYDINLATMA TEKNOLOJİLERİ
BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ Aydınlatma teknolojilerinin tarihsel gelişimi
→ Aydınlatma araçlarının hayatımızdaki önemi
→ Geleceğe yönelik aydınlatma aracı tasarlıyorum
İnsanlar var olduğu günden beri ışığa ihtiyaç duymuştur ve bu ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli aydınlatma teknolojileri kullanmışlardır.
Geçmişten Günümüze Aydınlatma Teknolojileri
Çok eski zamanlarda insanlar gündüz Güneş’in, geceleri ise yıldızların ışıklarıyla ve Ay’ın yansıttığı ışıkla aydınlanıyordu. Ancak geceleri yıldızların ışığı ve Ay’dan yansıyan ışık yeterli aydınlatma sağlamıyordu.
Ateşin Bulunması
Ateşin bulunması aydınlatma için de önemli bir keşiftir. İnsanoğlu ateşi hem ısınmak hem de aydınlanmak için kullandı. Aydınlatma teknolojisinin başlangıcı ateşin bulunmasıdır.
İnsanlar ateşin aydınlatması kısa sürdüğü ve istenilen yere taşınamadığı için yeni arayışlara başladı. Odunun uç kısmına çam ağaçlarından elde etikleri reçineleri sürerek meşaleleri geliştirdiler.
İnsanlar, ürettikleri çeşitli kapların içine hayvansal yağlar koyarak kandiller ve yağ lambaları yapmışlardır. Böylece daha konforlu ve daha uzun süre aydınlık ortam sağlamışlardır.
İnsanlar, hayvansal yağları bir fitilin üzerine dökerek mumu elde etmişlerdir. Mumlar günümüzde de kullanılmaktadır.
Petrolün keşfinden sonra gaz lambaları kullanılmaya başlandı. Gaz lambaları, mum ve kandil gibi araçlardan daha uzun süre ve daha fazla aydınlatma yapabiliyordu. Ayrıca etrafının camla çevrili olması sayesinde rüzgârdan daha az etkileniyordu.
Gaz lambalarının kullanımıyla birlikte sokak lambaları da yaygınlaşmaya başlamıştır. Sokak lambalarında gaz yağı kullanılmıştır.
Ampulün İcadı
Elektriğin keşfedilmesi aydınlatma araçları üzerinde kısa sürede büyük etki gösterdi. Thomas Edison (Tamıs Edisın), akım geçen telin ısınıp çevresine ışık yaydığını fark etti. Bu bilgiden yararlanarak elektrikle çalışan aydınlatma aracı olan ampulü icat etti.
Lewis Howard Latimer (Levis Havırd Latimer), Edison’un icat ettiği ampulü geliştirdi. Karbon flamanlı ampulü icat etti. Karbon flamanlı lamba ampulden daha uzun süre aydınlatmaktaydı.
Ampulden sonra floresan lamba geliştirildi. Floresan lamba, ampulden daha uzun ömürlü ve daha tasarruflu bir lambadır.
Günümüzde ise ampulden daha az enerji tüketen led lambalar ve daha çok ışık veren halojen lambalar yaygın olarak kullanılmaktadır.
Ateşin bulunmasıyla ortaya çıkan aydınlatma teknolojileri, günümüzde hızlı bir şekilde gelişimini sürdürmektedir. Dünyamızda teknoloji her geçen gün gelişmektedir. Bilim insanları, daha az enerji ile çalışan daha uzun ömürlü ve daha çok ışık veren aydınlatma araçları geliştirmek için çalışmaktadır.
Ampulün İcadından Önceki Aydınlatma Araçları | Ampulün İcadından Sonraki Aydınlatma Araçları |
İs ve koku çıkarır. | İs ve koku çıkarmaz. |
Yangına neden olma ihtimalleri fazladır. | Yangına neden olma ihtimalleri azdır. |
Aydınlatma yönünden zayıftır. | Aydınlatma yönünden kuvvetlidir. |
Kullanımları zordur. | Kullanımları kolaydır. |
Aydınlatma Araçlarının Hayatımızdaki Önemi
Aydınlatma teknolojileri yaşam kalitemizi artırır. Gece karanlığının getirdiği birçok sınırlama, aydınlatma teknolojileri sayesinde ortadan kalkar.
Fabrikalar gece gündüz üretime devam edebilir. Hastanelerden aydınlatma teknolojileri sayesinde 24 saat hizmet alabiliriz.
Geceleri yolculuk yapabiliriz. Uçaklar geceleri de iniş-kalkış yapıp yolcu taşıyabilir.
Aydınlatma araçları; kameramanlar, yer altında çalışan maden işçileri, fotoğrafçılar ve diş hekimleri için de çok önemlidir.
Aydınlatma teknolojileri, kullandığımız pek çok üründe uyarı amaçlı görev yapar. Ütünün çalıştığında ışığının yanması, trafik lambaları, otomobillerin sinyal lambaları ve deniz fenerleri uyarı amacı taşır.
Aydınlatma Aracı Tasarlayalım
Geçmişten günümüze kadar teknolojinin aydınlatma araçlarını nasıl geliştirdiğini öğrendik. Acaba gelecekte nasıl aydınlatma araçları kullanılabilir?
Şimdi de gelecekte kullanılabilecek aydınlatma araçlarının neler olabileceğini düşünelim. Nasıl bir aydınlatma aracının tasarlanması gerektiği ile ilgili düşüncelerimizi defterimize yazalım ve hayalimizdeki aydınlatma aracını çizerek arkadaşlarımıza anlatalım.
Tasarlayacağımız aracın çevreye duyarlı ve az enerji tüketiyor olmasına dikkat edelim.
4. Sınıf Aydınlatma Teknolojileri Kazanımları
F.4.5.1. Aydınlatma Teknolojileri
Önerilen Süre: 5 ders saati |
Konu / Kavramlar: Geçmişten günümüze aydınlatma teknolojileri, aydınlatma araçlarının önemi |
F.4.5.1.1. Geçmişte ve günümüzde kullanılan aydınlatma araçlarını karşılaştırır. a. Teknolojinin aydınlatma araçlarının gelişimine olan katkısı vurgulanır, kronolojik sıralama ve ayrıntı verilmez. b. Aydınlatma araçlarının yaşamımızdaki önemi vurgulanır. |
F.4.5.1.2. Gelecekte kullanılabilecek aydınlatma araçlarına yönelik tasarım yapar. Tasarımını çizim yaparak ifade etmesi istenir, üç boyutlu tasarıma girilmez. |
Önceki Konu Anlatımı | Sonraki Konu Anlatımı |
Saf Madde ve Karışım | Uygun Aydınlatma |
Sağol işime yaradı